Transformacja systemu w kierunku modelu czy zmiana ewolucyjna?

Kwestia wyboru modelu gospodarki rynkowej w Polsce postrzegana jest różnie. Część ekonomistów twierdzi, że wybór odpowiedniego modelu powinien być pierwszym krokiem transformacji. Wymaga to jednak długookresowego planu tej transformacji. Inni twierdzą zaś, że zanim nic wprowadzi się do gospodarki elementów rynku i nie nauczy się ludzi racjonalnych zachowań, dyskusja o modelu jest „przelewaniem pustego w próżne”.

Uwzględniając doświadczenia transformacji systemu społeczno-gospodarczego w Polsce w latach dziewięćdziesiątych można stwierdzić, że nic ma już problemu rcformowalności systemu w ogóle. Jest natomiast trudny problem rcformowalności mentalności społeczeństwa, która nie jest dostatecznie elastyczna. Jej zmiana wymaga znacznie dłuższego czasu niż zmiana regulacji systemowych w warstwie instytucjonalnej5.

W literaturze wyodrębnia się najczęściej cztery koncepcje gospodarki rynkowej. Są to koncepcje: liberalna, neoliberalna, społecznej gospodarki rynkowej i dobrobytu. Zasadnicze różnice pomiędzy tymi koncepcjami sprowadzają się do różnej hierarchii trzech podstawowych celów6:

– indywidualnej wolności,

– efektywności ekonomicznej,

– sprawiedliwości społecznej.

Więcej różnic pomiędzy powyższymi modelami można zidentyfikować, rozpatrując środki realizacji wyszczególnionych trzech podstawowych celów. Biorąc pod uwagę zróżnicowane preferencje warstw i grup społecznych – odnośnie do podstawowych celów społecznych – w zależności od wieku, wykształcenia, doświadczenia zawodowego, miejsca zamieszkania i zatrudnienia czy statusu materialnego, wydaje się niecelowe lansowanie , jedynie słusznego” modelu. Ponadto brak doświadczeń w zakresie transformacji systemu socjalistycznego typu polskiego, w system postsocjal!styczny typu polskiego, skłania do akceptacji systemowego pluralizmu w różnych jego segmentach7. Pluralizm niezbędny jest również wtedy, gdy bierze się pod uwagę, że w zróżnicowanym społeczeństwie znajdują swoje miejsce na rynku różnorodne firmy krajowe i zagraniczne o określonych kulturach organizacyjnych. Niektóre z nich mają wręcz obowiązek stosowania w praktyce możliwie tożsamych metod i instrumentów zarządzania wypracowanych przez macierzyste jednostki organizacyjne.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>