Dominująca logika liderów – proste zasady strategiczne

Badania pokazały jednoznacznie, że zarówno firmy-liderzy, jak i ich alter ego, firmy peryferyjne, mają klarowną dominującą logikę działania z wyraźnymi elementami map poznawczych menedżerów, rutyn, uczenia się na ważnych doświadczeniach i kluczowych wyborów, które stanowiły podstawę naszego modelu badawczego. Logika liderów i firm, które nie osiągnęły istotnej pozycji na rynku, była jednak dramatycznie różna.

Podstawą paradygmatu widzenia świata przez liderów jest koncentracja na otoczeniu i stałe poszukiwanie w nim szans. Liderzy – tak jak to pokazują przedstawione trzy studia przypadków – analizują trendy i zdarzenia i generalnie traktują je w sposób optymistyczny – jako tworzywo do podejmowania kolejnych decyzji rozwojowych. Postrzegając szanse i luki na rynku, stale starają się prowadzić drogą prób i błędów marketing swoich produktów i usług. Otoczenie jest dla nich swoistym laboratorium dla eksperymentów i innowacji, ale w miarę jak sytuacja rynkowa staje się coraz bardziej skomplikowana, a konkurencja intensywniejsza liderzy adaptują swój punkt widzenia świata. Optymizm nie znika, ale perspektywa wyraźnie staje się bardziej analityczna – otoczenie jest zbiorem szans, ale również problemów i zagrożeń, źródłem wiedzy i informacji.

Rutyny i procedury organizacyjne liderzy rynku traktują w sposób oportunistyczny i pragmatyczny. Wprowadzają je w miarę wzrostu firmy, ale ani nie są do nich nadmiernie przywiązani ani nie traktują ich jako świadectwa pewnej dojrzałości procesu zarządzania. Formalizacja zadań, procedury planistyczne, podziały strukturalne itd. są wdrażane z opóźnieniem i generalnie wtedy, gdy menedżerowie uważają, że ewidentnie są potrzebne i przyczynią się do uporządkowania funkcjonowania firmy. Porządkowanie firmy i budowanie scentralizowanej, ale elastycznie działającej firmy odbywa się podobnie jak przeszukiwanie otoczenia – metodą prób i błędów, wdrażania ograniczonej standaryzacji i formalizacji, lecz z zachowaniem prawa szefów firm do naginania lub wręcz łamania procedur, gdy uznają to za stosowne.