Sytuacja istniejąca pod koniec lat siedemdziesiątych i w latach osiemdziesiątych – kiedy gwałtownie zaczęła rosnąć opłacalność wykształcenia zawodowego na poziomie wyższym w krajach rozwiniętych, gdzie jednocześnie nasilała się dywersyfikacja społeczna, skłania do przyjęcia tezy o potrzebie unikania w analizach ekonomicznej efektywności wykształcenia nadmiernej agregacji, gdyż zaciemnia ona sytuację i prowadzi do mylnych uogólnień. Doceniając wagę inwestycji oświatowych państwa, trzeba jednak mieć na uwadze, że nic tyle wielkość nakładów, co ich odpowiednia struktura decyduje o ekonomicznej efektywności uzyskanego dzięki nim wykształcenia chodzi tu o wiązanie nakładów państwa i ludności z efektami2.
Mając na uwadze wspomniane cechy teorii kapitału ludzkiego, warto przypomnieć, żc zdając sobie sprawę z ograniczonej możliwości wyjaśniania związków nakładów państwa na oświatę z. uzyskanymi efektami, próbowano to uzupełnić poprzez teorię segmentacji rynku pracy. Zakładała ona m.in., że ekonomiczny sens wykształcenia jest związany z rzetelnością informacji o kandydacie do pracy, zawartych w dyplomie ukończenia szkoły. Teoria ta zakłada że:
– 1) kształcenie sprowadza się przede wszystkim do uzyskania odpowiedniego dyplomu, który jest głównie niedoskonałym odbiciem potencjalnych zdolności, a w mniejszym stopniu nabytych umiejętności:
– 2) dyplom ma w dużym stopniu wartości samoistne, a ukończenie szkoły staje się swoistą gwarancją statusu zawodowego i materialnego jako zadośćuczynienia z tytułu spełnienia wymogów instytucjonalnych związanych ze statusem danej szkoły czy kierunku studiów:
– 3) gdyby udało się znaleźć lepsze w sensie jakościowym lub tańsze metody rozpoznawania cech osobowych, potencjalnych zdolności ludzi, szkoły, uczelnie stałyby się w pewnym stopniu zbędne – wystarczyłoby dokształcanie i doskonalenie w ramach zakładów pracy.
Leave a reply